Rozdzielny bezokolicznik
Rozdzielny bezokolicznik (ang. split infinitive) – konstrukcja gramatyczna w języku angielskim, w której słowo lub wyrażenie, zazwyczaj przysłówek lub wyrażenie przysłówkowe, występuje pomiędzy partykułą to a czasownikiem w bezokoliczniku[1]. Jeden z najbardziej znanych przykładów użycia tej konstrukcji można znaleźć w czołówce telewizyjnej serii Star Trek: „to boldly go where no man has gone before” – „śmiało podążać tam, gdzie żaden człowiek wcześniej nie dotarł”. W wyrażeniu tym przysłówek boldly rozdziela pełny bezokolicznik „to go”.
W XIX wieku, kiedy rozdzielny bezokolicznik był szeroko używany, niektóre gremia normatywistyczne uznawały jego stosowanie za błędne. Krytyka ta wynikała ze wzorowania się na prawidłach gramatycznych rządzących łaciną[2]. Konstrukcja ta pozostaje przedmiotem niezgody wśród rodzimych użytkowników angielszczyzny i przez niektórych nadal jest uznawana za niegramatyczną bądź niezręczną stylistycznie. Współczesne wydawnictwa normatywne przeważnie uznają jednak, że jej rugowanie jest bezzasadne i niezgodne z powszechną praktyką językową.
H.W. Fowler pisał w 1926: „Żadne inne zagadnienie gramatyczne tak nie podzieliło użytkowników języka angielskiego, od kiedy rozdzielny bezokolicznik został uznany za solecyzm w XIX wieku…”. Stosowanie rozdzielnego bezokolicznika do dziś budzi zastrzeżenia poprawnościowe w niektórych kręgach, toteż wiele osób unika tej konstrukcji, starając się umieszczać przysłówek w innej pozycji: He began to slowly get up off the floor → He began slowly to get up off the floor[1].
Na liście dziesięciu najbardziej irytujących i najmniej akceptowanych innowacji językowych, ułożonej przez słuchaczy BBC Radio 4 w roku 1986, rozdzielny bezokolicznik zajął drugie miejsce, ustępując tylko użyciu zaimka I w zwrocie between you and I[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Michael Swan, Practical English Usage, Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 256, ISBN 978-0-19-442098-3 (ang.).
- ↑ Marilyn F. Moriarty, Writing Science Through Critical Thinking, Sudbury: Jones and Bartlett, 1997, s. 253, ISBN 0-86720-510-5, OCLC 44956736 (ang.).
- ↑ David Crystal, The Cambridge Encyclopaedia of the English Language, Cambridge: Cambridge University Press, 1995, s. 194, ISBN 0-521-40179-8 (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bill Walsh, Lapsing into a comma: a curmudgeon’s guide to the many things that can go wrong in print–and how to avoid them, Lincolnwood, Illinois: Contemporary Books, 2000, s. 112–113, ISBN 0-8092-2535-2 (ang.).
| Części mowy | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rzeczownik | |||||||||
| Czasownik |
| ||||||||
| Składnia | |||||||||
| Fonologia i fonetyka |
