ECB, ESCB en het Eurosysteem
Sinds 1 januari 1999 is de Europese Centrale Bank (ECB) verantwoordelijk voor het uitvoeren van het monetair beleid voor het eurogebied – na de Verenigde Staten de grootste economie van de wereld.
Het eurogebied ontstond toen in januari 1999 de verantwoordelijkheid voor het monetaire beleid werd overgedragen van de nationale centrale banken van elf EU-lidstaten naar de ECB. Griekenland werd in 2001 lid van het eurogebied, Slovenië in 2007, Cyprus en Malta in 2008, Slowakije in 2009, Estland in 2011, Letland in 2014, Litouwen in 2015 en Kroatië in 2023. De vorming van het eurogebied en van een nieuwe supranationale instelling, de ECB, was een mijlpaal in het langdurige en complexe proces van Europese integratie.
Om zich aan te sluiten bij het eurogebied moesten de landen aan de convergentiecriteria voldoen. Andere lidstaten van de EU die de euro willen invoeren, zullen eveneens aan deze criteria moeten voldoen. De criteria beschrijven de economische en juridische vereisten waaraan landen tegemoet dienen te komen om met succes te kunnen deelnemen aan de Economische en Monetaire Unie.
De missie van de ECBEuropese Centrale Bank
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en de Statuten van het Europees Stelsel van Centrale Banken en van de Europese Centrale Bank vormen de wettelijke basis van het gemeenschappelijke monetaire beleid. Krachtens de Statuten werden met ingang van 1 juni 1998 zowel de ECB als het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB) opgericht. De ECB werd opgericht als de kern van het Eurosysteem en het ESCB. De ECB en de nationale centrale banken verrichten tezamen de taken die aan hen zijn toevertrouwd. De ECB bezit rechtspersoonlijkheid naar internationaal publiekrecht.
Europees Stelsel van Centrale Banken
Het ESCB omvat de ECB en de nationale centrale banken (NCB’s) van alle EU-lidstaten ongeacht of zij de euro hebben ingevoerd.
Eurosysteem
Het Eurosysteem omvat de ECB en de nationale centrale banken van de landen die de euro hebben ingevoerd. Het Eurosysteem en het ESCB zullen naast elkaar bestaan zolang er EU-lidstaten zijn die geen deel uitmaken van het eurogebied.
Eurogebied
Het eurogebied bestaat uit de EU-landen die de euro hebben ingevoerd.