Wanda Herse

Wanda Herse
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1885 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	23 lipca 1954 ; Życzyn
Miejsce spoczynku	Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie
	Odznaczenia

Wanda Herse (ur. 8 czerwca 1885 w Warszawie, zm. 23 lipca 1954 w Życzynie) – polska taterniczka, fotografka, działaczka niepodległościowa, gospodarcza i społeczna.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Adama (1850–1915), kupca, i Joanny z Temlerów (1860–1943)^[1]. Była siostrą Wincentego (1894–1923) i kuzynką Bogusława Władysława Hersego. Po studiach handlowych kierowała domem mody Bogusław Herse w Warszawie. Projektowała również kostiumy teatralne. Od 1915 była dyrektorem zarządzającym Towarzystwa Akcyjnego „Urania”.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej^[2] zorganizowała i kierowała pociągiem sanitarnym.

Odegrała ważną rolę w działalności społecznej w Warszawie. Od 1922 r. była prezeską Warszawskiego Stowarzyszenia Spożywców. Została współzałożycielką Warszawskiego Klubu Wioślarek w 1912 r^[2].

Zmarła w 1954. Została pochowana na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie (aleja 54, grób 52)^[3].

Taternictwo

Wanda Herse od młodych lat chodziła dużo po Tatrach z rodzeństwem, często pod opieką przewodnika Klimka Bachledy. Została jedną z najwybitniejszych taterniczek swoich czasów. W 1902 dokonała pierwszego kobiecego wejścia na Mnicha (z Klimkiem Bachledą). W 1910 została członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. W grudniu tego roku została też współzałożycielką Sekcji Miłośników Gór Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i jej pierwszą przewodniczącą (1910-12).

Fotografia

Zajmowała się również fotografią, w tym górską i pejzażową. Zaczęła fotografować w wieku 10 lat. 30 kwietnia 1904 została przyjęta do Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego, później została jego sekretarzem. Jej zdjęcia publikował „Fotograf Warszawski” w marcu 1906 r. („Studium chmur w Tatrach” oraz „Zbocze Szatana”). Wykonywała również zdjęcia łabędzi dla malarki i graficzki Zofii Stankiewicz.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości – 21 kwietnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[4]^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
↑ ^a ^b Warszawski Klub Wioślarek : 1912-1928, polona.pl, 16 września 1928 [dostęp 2020-01-16] .
↑ śp. WANDA FELICJA HERSE
↑ M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128.

Bibliografia

ZofiaZ. Radwańska-Paryska ZofiaZ., Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wyd. Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1 .
Herse Wanda (1885–1954) [online], Wirtualne Muzeum Konstancina [dostęp 2020-01-16] .
JanJ. Sunderland JanJ., Zarys dziejów fotografii tatrzańskiej w Polsce od początków do I Wojny Światowej, 1953 .
StanisławS. Łoza StanisławS., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938 .

[p1-1] Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..

[wkw-2] Warszawski Klub Wioślarek : 1912-1928, polona.pl, 16 września 1928 [dostęp 2020-01-16] .

[3] śp. WANDA FELICJA HERSE

[4] M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128.

[1]

[2]

[3]

[4]