Milada Horáková

Milada Horáková
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1901 ; Praga, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1950 ; Praga, Czechosłowacja
Partia	Czeska Partia Narodowo-Socjalistyczna
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Milada Horáková, z domu Králová (ur. 25 grudnia 1901 w Pradze, zm. 27 czerwca 1950 tamże) – czeska polityk, członkini Partii Narodowo-Socjalistycznej, deputowana.

Życiorys

Przed II wojną światową

W 1926 roku ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Karola w Pradze. Wyszła za mąż za Bohuslava Horáka, z którym miała córkę, Janę. Pracowała w praskim magistracie. Była członkiem Czeskiej Partii Narodowo-Społecznej. Z Františką Plamínkovą pracowała w Narodowej Radzie Kobiet^[1].

Okres II wojny światowej

W czasie II wojny światowej uczestniczyła w ruchu oporu i została aresztowana przez Gestapo. Była więziona w obozie koncentracyjnym w Terezinie. Po procesie w 1944 roku została skazana na 8 lat więzienia i wywieziona do Monachium. Tam doczekała końca II wojny światowej^[2], po czym wróciła do Pragi.

Po wojnie

W 1946 roku została wybrana do Zgromadzenia Narodowego z Czeskich Budziejowic. Gdy w lutym 1948 roku do władzy doszli komuniści, w ramach protestu złożyła mandat poselski stawiając się w opozycji wobec reżimu komunistycznego. Została aresztowana 27 września 1949 roku^[3].

W procesie pokazowym, który rozpoczął się 1 czerwca 1950 roku, przed sądem stanęło wraz z nią 11 osób. Cztery osoby skazano na karę śmierci. Wśród nich Horákovą, pod sfingowanymi zarzutami spisku i szpiegostwa. Cztery inne osoby skazano na dożywocie^[2]. Nie złożyła do prezydenta prośby o ułaskawienie. Pomimo prośby rodziny, prezydent nie skorzystał z prawa łaski^[1].

Śmierć

27 czerwca 1950 roku została powieszona, pomimo protestów znanych osobistości (o łaskę do prezydenta Klementa Gottwalda apelowali m.in. Albert Einstein, Winston Churchill i Eleanor Roosevelt)^[2]. Na moment przed śmiercią wygłosiła słowa „Niech żyje Czechosłowacja Masaryka i Beneša!”. Wyrok wykonano w praskim więzieniu Pankrác^[4]. Tym samym stała się jedyną kobietą, która padła ofiarą mordu sądowego w okresie stalinizmu w Czechosłowacji^[5].

Przywrócenie godności

W 1968 roku wyrok unieważniono, a w 1990 roku została zrehabilitowana^[3].

Upamiętnienie

Miladę Horákovą upamiętniono nadając jej imię jednej z głównych ulic Pragi, pośmiertnie przyznano jej także ordery:

W 1991 roku Václav Havel odznaczył ją Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy^[1]^[6]^[7].
W 2020 roku została odznaczona słowackim Orderem Podwójnego Białego Krzyża I klasy^[8].

Gruntując pamięć o niej, oraz o innych ofiarach represji komunistycznych, ustanowiono dzień jej śmierci (27 czerwca) Dniem Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d 27 June 1950 Execution of Milada Horáková [online], icv.vlada.cz [dostęp 2021-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] .
↑ ^a ^b ^c Ona musi wisieć! [online], Onet Wiadomości, 26 czerwca 2012 [dostęp 2021-05-02] (pol.).
↑ ^a ^b Milada Horáková • Museum Kampa [online], Museum Kampa [dostęp 2021-05-02] (ang.).
↑ Historie věznice [online], Vězeňská služba České republiky [dostęp 2022-01-22] (cz.).
↑ Milada Horáková [online], dzieje.pl [dostęp 2021-05-02] .
↑ Řád Tomáše Garrigue Masaryka I. třídy – SEZNAM NOSITELŮ. ARCHIV KANCELÁŘE PREZIDENTA REPUBLIKY, 14 grudnia 2012. [dostęp 2024-10-31]. (cz.).
↑ Odznaczeni Orderem T. G. Masaryka (1990–1992). Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 2024-10-31]. (cz.).
↑ Vyznamenania [online], Prezidentka Slovenskej republiky [dostęp 2022-02-20] (słow.).

Bibliografia

Leszek Engelking, Listy Milady Horakovej [o książce Dopisy Milady Horakové]. „Tygodnik Literacki” 1991, nr 12

[:0-1] 27 June 1950 Execution of Milada Horáková [online], icv.vlada.cz [dostęp 2021-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] .

[:1-2] Ona musi wisieć! [online], Onet Wiadomości, 26 czerwca 2012 [dostęp 2021-05-02] (pol.).

[:2-3] Milada Horáková • Museum Kampa [online], Museum Kampa [dostęp 2021-05-02] (ang.).

[4] Historie věznice [online], Vězeňská služba České republiky [dostęp 2022-01-22] (cz.).

[5] Milada Horáková [online], dzieje.pl [dostęp 2021-05-02] .

[6] Řád Tomáše Garrigue Masaryka I. třídy – SEZNAM NOSITELŮ. ARCHIV KANCELÁŘE PREZIDENTA REPUBLIKY, 14 grudnia 2012. [dostęp 2024-10-31]. (cz.).

[7] Odznaczeni Orderem T. G. Masaryka (1990–1992). Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 2024-10-31]. (cz.).

[8] Vyznamenania [online], Prezidentka Slovenskej republiky [dostęp 2022-02-20] (słow.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]