Līgo

Līgo

Wieńce i inne ozdoby z zielonych gałęzi, na Līgo, oferowane na rynku w Rydze.
Dzień	23 czerwca: Līgo 24 czerwca: Jāņi'
Państwa	Łotwa
Typ święta	o charakterze państwowym
Inne nazwy	Jāņu Nakts (Noc Jana)
Podobne święta	Wigilia św. Jana, Noc Kupały

Tradycyjne sery świętojańskie.

Līgo (līgoties łot. kiwać się, pląsać, od pląsów wokół ogniska), Jāņi (Dzień Jana) czy też Jāņu naktī (Noc Jana) – łotewskie święto przesilenia letniego, obchodzone w nocy z 23 czerwca (Līgo) na 24 czerwca (Jāņi). Jest odpowiednikiem nocy świętojańskiej czy słowiańskiej Nocy Kupalnej, z podobną do niej symboliką i obrzędowością.

Obchody

Mimo utraty swego ściśle religijnego charakteru - jako że większość Łotyszy jest chrześcijanami - święto jest nadal popularne i obchodzone nieprzerwanie od czasów pogańskich. Niepodległa Łotwa uczyniła dni 23 i 24 czerwca dniami wolnymi od pracy.

Noc powinno się spędzić przy ognisku, śpiewając liczne (nadal dobrze znane) pieśni obrzędowe, poszukiwać kwiatu paproci itd. Łotewską specyfiką jest spożywanie specjalnego świętojańskiego sera z kminkiem (Jāņu siers) oraz piwa (alus), które w czasach pogańskich było uważane za napój bogów. Dodatkowym, specyficznym rysem łotewskiej nocy świętojańskiej jest huczne czczenie solenizanta Jana (Jānis), który powinien występować tej nocy w wieńcu z gałązek dębowych (ozols – święte drzewo Bałtów), a jego dom nawiedzany jest przez sąsiadów, którzy domagają się poczęstunku wesołymi przyśpiewkami, np.:
„Sieru, sieru – Jāņu māte, Līgo, Līgo!
Alu, Alu – Jāņa tēvs, Līgo, Līgo!”

(„Sera, sera – matko Jana, Līgo, Līgo! Piwa, piwa - ojcze Jana, Līgo,Līgo”).

Współcześnie część tych obyczajów uległa redukcji – muzyka puszczana jest z odtwarzaczy, a przy ognisku siedzi się tylko do zmroku. Wiele miast, klubów i miejsc turystycznych jest miejscami publicznych festynów, gdzie dawne obyczaje zredukowane są do popkulturowej atrapy. Jednak zwyczaj świętowania tej nocy jest powszechny i żywy, a piwo, ser i ognisko – obowiązkowe.

Bibliografia

• Ligo, Лиго. pribalt.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-28)]. (ros.).

Linki zewnętrzne

• Pārdomas par Jāņiem (łot.)