Εγκλήματα πολέμου της Βέρμαχτ

Μια γυναίκα κλαίει κατά την απέλαση των Εβραίων από τα Ιωάννινα στην Ελλάδα στις 25 Μαρτίου 1944. Η απέλαση επιβλήθηκε από τον γερμανικό στρατό. Σχεδόν όλοι οι απελαθέντες δολοφονήθηκαν στις 11 Απριλίου 1944 ή λίγο μετά, όταν το τρένο που τους μεταφέρει έφτασε στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οι ένοπλες δυνάμεις της Γερμανίας (Heer, Kriegsmarine και Λουφτβάφε) διέπραξαν συστηματικά εγκλήματα πολέμου, όπως σφαγές, μαζικούς βιασμούς, λεηλασίες, εκμετάλλευση της καταναγκαστικής εργασίας, δολοφονία τριών εκατομμυρίων σοβιετικών αιχμαλώτων πολέμου και συμμετείχαν στην εξόντωση των Εβραίων. Ενώ το ναζιστικό κόμμα είχε τις δικές του δυνάμεις(κυρίως τα SS-Totenkopfverbände, Einsatzgruppen και Waffen-SS), που ήταν και οι πιο υπεύθυνες για το Ολοκαύτωμα, και οι τακτικές ένοπλες δυνάμεις της Βέρμαχτ διέπραξαν πολλά εγκλήματα πολέμου (σε αρκετές περιπτώσεις βοηθώντας τα SS), ιδίως στο Ανατολικό Μέτωπο στον πόλεμο κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Σύμφωνα με μια μελέτη των Alex J. Kay και David Stahel, η πλειοψηφία των στρατιωτών της Βέρμαχτ που αναπτύχθηκαν στη Σοβιετική Ένωση συμμετείχαν σε εγκλήματα πολέμου.

Δημιουργία της Βέρμαχτ

Όταν το Ναζιστικό Κόμμα ήρθε στην εξουσία, το υποδέχτηκε σχεδόν ολόκληρο το σώμα αξιωματικών του Ράιχσβεχ ως τρόπο επαναστρατιωτικοποίησης της Γερμανίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Γερμανία δεν θα έχανε τον επόμενο πόλεμο. Ως εκ τούτου αυτό που τόσο οι Ναζί όσο και ο Γερμανικός Στρατός ήθελαν να δουν ήταν μια εντελώς στρατιωτικοποιημένη κοινωνία που θα καθαριζόταν από αυτούς που θεωρούσαν εσωτερικούς εχθρούς, όπως οι Εβραίοι, για τους οποίους πίστευαν ότι «μαχαίρωσαν τη Γερμανία στην πλάτη», το 1918. Η Βέρμαχτ δημιουργήθηκε από τον Αδόλφο Χίτλερ, το 1935, με την ψήφιση νόμου, που εισήγαγε την στρατολόγηση στις ένοπλες δυνάμεις και αποτελούνταν από εθελοντές και στρατιώτες.

Πολλοί αξιωματικοί αγκάλιασαν πρόθυμα την εθνική σοσιαλιστική ιδεολογία τη δεκαετία του 1930. Ενεργώντας με δική του πρωτοβουλία ο υπουργός Άμυνας Βέρνερ φον Μπλόμπεργκ είχε εκκαθαρίσει τον Στρατό από όλο το εβραϊκό προσωπικό του, τον Φεβρουάριο του 1934. Στις 8 Δεκεμβρίου 1938 η ηγεσία του στρατού είχε δώσει εντολή σε όλους τους αξιωματικούς να είναι πιστοί στον Εθνικοσοσιαλισμό και να εφαρμόσουν τις απόψεις του σε όλες τις περιπτώσεις. Το Φεβρουάριο του 1939 εκδόθηκαν φυλλάδια, τα οποία υποχρεωτικά διαβάστηκαν στο στρατό.

Το περιεχόμενο μπορεί να αξιολογηθεί από τους τίτλους: "Ο αξιωματικός και η πολιτική, "Η παγκόσμια ιστορική αποστολή του Χίτλερ", "Ο στρατός στο Τρίτο Ράιχ", "Η μάχη για το γερμανικό χώρο διαβίωσης", "Χέρια από το Ντάντσιχ!" και " Η τελική λύση του εβραϊκού ζητήματος στο Τρίτο Ράιχ ". Το τελευταίο δοκίμιο διακήρυξε:

«Η αμυντική μάχη ενάντια στον Εβραϊσμό θα συνεχιστεί, ακόμα κι αν ο τελευταίος Εβραίος φύγει από τη Γερμανία. Παραμένουν δύο μεγάλα και σημαντικά καθήκοντα: 1) η εξάλειψη κάθε εβραϊκής επιρροής, κυρίως στην οικονομία και στον πολιτισμό. 2) η μάχη ενάντια στον Παγκοσμιο Σιωνισμό, που προσπαθεί να υποκινήσει όλους τους ανθρώπους στον κόσμο εναντίον της Γερμανίας.»

Οι συστάσεις, όπως αυτές που εκφράστηκαν παραπάνω, χρωμάτισαν όλες τις οδηγίες που έφτασαν στα στρατεύματα της Βέρμαχτ το καλοκαίρι του 1939 ως τρόπο προετοιμασίας για την επίθεση στην Πολωνία.

Ποινικές διαταγές

Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού για την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση επινοήθηκαν ορισμένες διαταγές από την ηγεσία της Βέρμαχτ. Οι διαταγές παραβίαζαν το διεθνές δίκαιο και καθιέρωσαν κώδικες συμπεριφοράς και έγιναν γνωστοί συλλογικά ως «Ποινικές Διαταγές». Οι διαταγές αυτές ήταν μια δήλωση πολέμου ενάντια στον άμαχο πληθυσμό.

Τον Νοέμβριο του 1935, το ψυχολογικό εργαστήριο του Υπουργείου Πολέμου υπέβαλε μια μελέτη σχετικά με το πώς μπορεί να υπονομευθεί καλύτερα το ηθικό του Κοκκινού Στρατού εάν ξεσπάσει ένας Γερμανός-Σοβιετικός πόλεμος. Σε στενή συνεργασία με το Ρωσικό Φασιστικό Κόμμα που εδρεύει στο Χάρμπιν, η γερμανική μονάδα ψυχολογικού πολέμου δημιούργησε μια σειρά φυλλαδίων γραμμένα στα ρωσικά για διανομή στη Σοβιετική Ένωση. Μεγάλο μέρος σχεδιάστηκε για να χρησιμεύσει στον ρωσικό αντισημιτισμό, με ένα φυλλάδιο όπου αποκαλούσε τους «κυρίους κομισάριους και λειτουργούς του κόμματος» ως μια ομάδα «κυρίως βρώμικων Εβραίων». Το φυλλάδιο τελείωσε με το κάλεσμα στους «αδελφούς στρατιώτες» του Κόκκινου Στρατού να σηκωθούν και να σκοτώσουν όλους τους «Εβραίους κομισάριους».

Αν και αυτό το υλικό δεν είχε χρησιμοποιηθεί τότε, το 1941 το υλικό που είχε αναπτύξει το εργαστήριο ψυχολογικού πολέμου το 1935 ξεσκονίστηκε, και χρησίμευσε ως βάση όχι μόνο για προπαγάνδα στη Σοβιετική Ένωση, αλλά και για προπαγάνδα εντός του γερμανικού στρατού. Πριν από την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, τα γερμανικά στρατεύματα πήραν μέρος σε βίαιες αντισημιτικές και αντι-σλαβικές σκηνές μέσω ταινιών, ραδιοφώνου, διαλέξεων, βιβλίων και φυλλαδίων. Οι διαλέξεις παραδόθηκαν από τους «Εθνικούς Σοσιαλιστές Λειτουργούς Ηγεσίας», οι οποίοι δημιουργήθηκαν για το σκοπό αυτό, και από τους κατώτερους αξιωματικούς τους. Η προπαγάνδα του Γερμανικού Στρατού απεικόνισε τον Σοβιετικό εχθρό με τους πιο απάνθρωπους όρους, απεικονίζοντας τον Κόκκινο Στρατό ως δύναμη του Σλάβικου υπο-άνθρωπου και «Ασιατικών βαρβάρων που εμπλέκονταν σε «βάρβαρες ασιατικές μεθόδους μάχης» που διοικούνται από κακούς Εβραίους κομισάριους στους οποίους τα γερμανικά στρατεύματα δεν έδειχναν έλεος..

Ως αποτέλεσμα αυτών των απόψεων, η πλειοψηφία του Γερμανικού στρατού συνεργάστηκε με ενθουσιασμό με τα τάγματα των SS για τη δολοφονία Εβραίων στη Σοβιετική Ένωση. Ο Βρετανός ιστορικός Ρίτσαρντ Έβανς έγραψε ότι οι κατώτεροι αξιωματικοί τείνουν να είναι ιδιαίτερα ενθουσιώδεις ΕθνικοΣοσιαλιστές με το ένα τρίτο από αυτούς να είναι μέλη του Ναζιστικού Κόμματος το 1941. Η Βέρμαχτ δεν υπάκουε απλώς στις εγκληματικές διαταγές του Χίτλερ για τη Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα λόγω υπακοής, αλλά επειδή συμμερίστηκαν την πεποίθηση του Χίτλερ ότι η Σοβιετική Ένωση διοικούνταν από Εβραίους και ότι ήταν απαραίτητο για τη Γερμανία να καταστρέψει εντελώς τον «Ιουδαϊσμό-Μπολσεβικισμό».

Η Διαταγή περί Κομισάριου

Αυτή η διαταγή εξομοίωνε τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας σε μια φυλετική και ιδεολογική σύγκρουση. Προέβλεπε την άμεση εκκαθάριση κρατουμένων που χαρακτηρίζονταν ως πολιτικοί κομισάριοι του Κόκκινου Στρατού, αποδεικνύοντας ότι οι Γερμανοί στρατιώτες εξαιρούνταν από τη συμμόρφωση τους με το διεθνές δίκαιο. Η διαταγή εκδόθηκε για λογαριασμό του Χίτλερ από την Βέρμαχτ και διανεμήθηκε σε επιχειρησιακούς διοικητές.

Το Διάταγμα Μπαρμπαρόσα

Το διάταγμα, που εκδόθηκε από τον Στρατάρχη Βίλχελμ Κάιτελ, λίγες εβδομάδες πριν από την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, εξαιρούσε τα ποινικά αδικήματα που διαπράχθηκαν από εχθρικούς πολίτες (στη Ρωσία) από τη δικαιοδοσία της στρατιωτικής δικαιοσύνης. Οι ύποπτοι έπρεπε να παραπεμφθούν σε έναν αξιωματικό που θα αποφασίσει εάν θα εκτελεστούν. Η ποινική δίωξη αδικημάτων εναντίον των αμάχων από μέλη της Βέρμαχτ κρίθηκε ότι «δεν απαιτείται», εκτός εάν είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της πειθαρχίας.

Εγκλήματα πολέμου

Φρικαλεότητες κατά την εισβολή στην Πολωνία

Οι μονάδες της Βέρμαχτ σκότωσαν χιλιάδες Πολωνούς πολίτες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Σεπτεμβρίου 1939 μέσω εκτελέσεων και τρομοκρατικών βομβαρδισμών σε πόλεις. Στο τέλος των εχθροπραξιών, κατά την περίοδο κατά την οποία η Πολωνία διοικούνταν από την Βέρμαχτ (έως τις 25 Οκτωβρίου 1939) κάηκαν 531 πόλεις και χωριά και πραγματοποιήθηκαν 714 μαζικές εκτελέσεις, για να μην αναφερθούν επίσης πολλά επεισόδια λεηλασίας, ληστείων και δολοφονιών. Εκτιμάται ότι 16.376 Πολωνοί ήταν θύματα αυτών των εγκλημάτων. Περίπου το 60% αυτών των εγκλημάτων αποδίδεται στην Βέρμαχτ, της οποίας τα στρατεύματα συμμετείχαν συχνά σε αυτοκατευθυνόμενες σφαγές Εβραίων, υπερβαίνοντας την κανονική τους δουλειά που ήταν να συλλαμβάνουν για τα SS. Το καλοκαίρι του 1940, ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, επικεφαλής του Κεντρικού Γραφείου Ασφαλείας του Ράιχ (το οποίο συμπεριλάμβανε επίσης τη Γκεστάπο), παρατήρησε ότι «ενόψει των εγκλημάτων, των κλοπών και των καταχρήσεων που διαπράχθηκαν από την Βέρμαχτ, τα τάγματα των SS και η αστυνομία δεν αντιμετωπίστηκαν τόσο άσχημα».

Πολωνοί αιχμάλωτοι πολέμου

Πολλά παραδείγματα των Πολωνών στρατιωτών που δολοφονήθηκαν μετά την σύλληψη τους τεκμηριωμένα, όπως στο Śladów, όπου 252 κρατούμενοι πνίγηκαν ή πυροβολήθηκαν από το γερμανικό 4ο θωρακισμένο τάγμα, ή στο Ciepielów, όπου περίπου τριακόσιοι σκοτώθηκαν και το Zambrów, όπου υπήρχαν άλλοι τριακόσιοι νεκροί). Οι κρατούμενοι εβραϊκής καταγωγής εκτελούνταν τακτικά επί τόπου καθώς και οι κρατούμενοι του στρατοπέδου συγκέντρωσης Żyrardów, που συνελήφθησαν μετά την μάχη της Bzura. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολωνοί στρατιώτες που συνελήφθησαν κάηκαν ζωντανοί. Μονάδες του Πολωνικού 7ου τάγματος πεζικού σφαγιάστηκαν αμέσως μετά τη σύλληψη τους σε αρκετά επεισόδια προσωπικής εκδίκησης για την αντίσταση που είχαν κρατήσει στη μάχη. Στις 11 Σεπτεμβρίου, Γερμανοί στρατιώτες έριξαν χειροβομβίδες σε ένα σχολικό κτίριο όπου κρατούνταν πολωνοί αιχμάλωτοι πολέμου.

Μαζικοί βιασμοί

Οι δυνάμεις της Βέρμαχτ διέπραξαν τακτικά βιασμούς γυναικών και κοριτσιών κατά τη διάρκεια της εισβολής της Πολωνίας. Και οι βιασμοί διαπράχθηκαν επίσης εις βάρος Πολωνών γυναικών και κοριτσιών κατά τη διάρκεια των μαζικών εκτελέσεων που πραγματοποιήθηκαν κυρίως από τους Selbstschutz, οι οποίοι συνοδεύτηκαν από στρατιώτες του Βέρμαχτ στο έδαφος υπό τη γερμανική στρατιωτική διοίκηση, πριν από την εκτέλεση των κρατουμένων. Ο εβραίος κομμουνιστής Szymon Datner ισχυρίζεται ότι πολλές σοβιετικές γυναίκες, γιατροί και νοσοκόμες, βιάστηκαν πριν δολοφονηθούν. Η Βέρμαχτ οργάνωσε επίσης πορνεία όπου οι γυναίκες αναγκάστηκαν να εργαστούν. Η Ρουθ Σέιφερτ γράφει: «στα ανατολικά εδάφη, η Βέρμαχτ συνήθιζε να μαρκάρει τα σώματα των αιχμαλωτισμένων κοριτσιών και άλλων γυναικών με τις λέξεις «πόρνη για τα στρατεύματα του Χίτλερ» πριν τις χρησιμοποιήσει αναλόγως».

Καταστροφή της Βαρσοβίας

Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της Βαρσοβίας, στρατεύματα υπό την ηγεσία της Γερμανίας σκότωσαν 13.000 στρατιώτες και περίπου 120.000 έως 200.000 πολίτες. Τουλάχιστον 5.000 τακτικοί στρατιώτες, σχεδόν όλοι οι έφεδροι στρατιώτες, υποστήριξαν τα τάγματα των SS στην καταστολή της Πολωνικής Αντίστασης και χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινες ασπίδες κατά τη διάρκεια της μάχης.

Φρικαλεότητες κατά τη διάρκεια της Γαλλικής εκστρατείας

Μεταξύ 25 και 28 Μαΐου 1940, η Βέρμαχτ διέπραξε πολλά εγκλήματα κοντά στο μικρό βελγικό χωριό Βινκτ, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ομήρων ως ανθρώπινων ασπίδων. Καθώς η αντίσταση του βελγικού στρατού συνεχίστηκε, οι Γερμανοί έψαξαν τα γύρω αγροκτήματα, όπου έκαναν επιδρομές και αιχμαλώτισαν άλλους ομήρους. Συνολικά, πραγματοποιήθηκαν 86 εκτελέσεις αμάχων.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Bartov, Omer (1991). Hitler's Army: Soldiers, Nazis, and War in the Third Reich. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-506879-5. 
• Bartov, Omer (1999). «Soldiers, Nazis and War in the Third Reich (pages 129–150)». Στο: Christian Leitz, επιμ. The Third Reich The Essential Readings. London: Blackwell. ISBN 978-0-631-20700-9. 
• Bartov, Omer (2001). The Eastern Front, 1941–45 : German Troops and the Barbarisation of Warfare (2nd έκδοση). London: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-333-94944-3. 
• Bartov, Omer (2004). «Celluloid Soldiers: Cinematic Images of the Wehrmacht (pages 130–143)». Στο: Ljubica & Mark Erickson, επιμ. Russia War, Peace and Diplomacy. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-84913-1. 
• Beck, Birgit (2002). «Vergewaltigungen. Sexualdelikte von Soldaten vor Militärgerichten der deutschen Wehrmacht, 1939–1944». Στο: Karen Hagemann/Stefanie Schüler-Springorum (Hrsg.), επιμ. Heimat-Front. Militär und Geschlechterverhältnisse im Zeitalter der Weltkriege. Frankfurt: Campus. ISBN 978-3-593-36837-5. 
• Böhler, Jochen (2006). Auftakt zum Vernichtungskrieg: Die Wehrmacht in Polen 1939 [Prelude to a War of Extermination: The Wehrmacht in Poland, 1939] (στα Γερμανικά). Frankfurt: Fischer Taschenbuch Verlag. ISBN 978-3-596-16307-6. 
• Davies, Norman (2006). Europe at War 1939–1945: No Simple Victory. London: Pan Books. ISBN 978-0-330-35212-3. 
• Evans, Richard J. (1989). In Hitler's Shadow West German Historians and the Attempt to Escape the Nazi Past. New York: Pantheon. ISBN 978-0-394-57686-2. 
• Deichmann, Ute· Dunlap, Thomas (translator) (1999). Biologists Under Hitler. Harvard University Press. 
• Evans, Richard J. (2008). The Third Reich at War. London: Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9742-2. 
• Förster, Jürgen (1989). «The Wehrmacht and the War of Extermination Against the Soviet Union (pages 492–520)». Στο: Michael Marrus, επιμ. The Nazi Holocaust Part 3 The "Final Solution": The Implementation of Mass Murder Volume 2. Westpoint, Connecticut: Meckler Press. ISBN 978-0-88736-255-2. 
• Förster, Jürgen (1998). «Complicity or Entanglement? The Wehrmacht, the War and the Holocaust (pages 266–283)». Στο: Michael Berenbaum & Abraham Peck, επιμ. The Holocaust and History The Known, the Unknown, the Disputed and the Reexamiend. Bloomington: Indian University Press. ISBN 978-0-253-33374-2. 
• Förster, Jürgen (2004). «The German Military's Image of Russia (pages 117–129)». Στο: Ljubica & Mark Erickson, επιμ. Russia War, Peace and Diplomacy. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-84913-1. 
• Fritz, Stephen G. (1997). Frontsoldaten: The German Soldier in World War II. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-0943-5. 
• Ferguson, Niall (2004). «Prisoner Taking and Prisoner Killing in the Age of Total War: Towards a Political Economy of Military Defeat». War in History 11 (2): 148–192. doi:10.1191/0968344504wh291oa. 
• Heer, Hannes· Klaus Naumann, επιμ. (1995). Vernichtungskrieg: Verbrechen der Wehrmacht 1941–1944 (War of Annihilation: Crimes of the Wehrmacht). Hamburg: Hamburger Edition HIS Verlag. ISBN 978-3-930908-04-2. 
• Heer, Hannes· Manoschek, Walter· Pollak, Alexander· Wodak, Ruth (2008). The Discursive Construction of History: Remembering the Wehrmacht's War of Annihilation. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 9780230013230. 
• Hillgruber, Andreas (1989). «War in the East and the Extermination of the Jews (pages 85–114)». Στο: Michael Marrus, επιμ. The Nazi Holocaust Part 3 The "Final Solution": The Implementation of Mass Murder Volume 1. Westpoint, Connecticut: Meckler Press. ISBN 978-0-88736-255-2. 
• Hellwinkel, Lars (2014). Hitler's Gateway to the Atlantic: German Naval Bases in France 1940-1945. Barnsley, United Kingdom: Seaforth Publishing. ISBN 9781848321991. 
• Horne, John (2001). German Atrocities, 1914: A History of Denial. New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-300-08975-2. 
• Hull, Isabel V. (2013). Absolute Destruction: Military Culture and the Practices of War in Imperial Germany (1st έκδοση). Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-7293-0. 
• Jacobsen, Hans-Adolf (1968). «The Kommisssarbefehl and Mass Executions of Soviet Russian Prisoners of War». Anatomy of the SS State. Walter and Company: New York. σελίδες 505–536. OCLC 1064. 
• Klee, Ernst· Dressen, Willi· Riess, Volker, επιμ. (1991). "The Good old days": the Holocaust as seen by its perpetrators and bystanders. New York: Free Press. ISBN 978-0-241-12842-8. 
• Majer, Diemut (2003). "Non-Germans" Under the Third Reich: The Nazi Judicial and Administrative System in Germany and Occupied Eastern Europe with Special Regard to Occupied Poland, 1939–1945. JHU Press. ISBN 978-0-8018-6493-3. 
• Rossino, Alexander B. (2005). Hitler Strikes Poland: Blitzkrieg, Ideology, and Atrocity. Modern War Studies. ISBN 978-0-7006-1392-2. 
• Scheck, Raffael (2006). Hitler's African Victims: The German Army Massacres of Black French Soldiers in 1940. ISBN 978-0-521-85799-4. 
• Stein, George (1984) [1966]. The Waffen-SS: Hitler's Elite Guard at War 1939–1945. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9275-4. 
• Handbook on German Military Forces, 15 March 1945, Technical Manual TM-E 30-451. U.S. War Department. 1945. σελίδες I–57. 
• USHMM (2009). Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945 (στα Αγγλικά). 1. United States Holocaust Memorial Museum. ISBN 978-0-253-35328-3. 
• Wheeler-Bennett, Sir John (2005). The Nemesis of Power: German Army in Politics, 1918–1945 (2nd έκδοση). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-1812-3. 
• Wildermuth, David W. (October 2019). «"I am fully aware of my guilt...": Insights from a Soviet Military Tribunal's Investigation of the German Army's 35th Division, 1946-47». The Journal of Military History 83 (4): 1189–1213.