Пакаранне смерцю Садама Хусейна
5 лістапада 2006 года Вышэйшы крымінальны трыбунал Ірака прызнаў зрынутага прэзідэнта Садама Хусейна вінаватым у забойстве 148 шыітаў і прысудзіў да смяротнага пакарання праз павешанне. Па гэтым эпізодзе былі таксама асуджаны і пазней павешаны зводны брат Садама Барзан Ібрагім ат-Тыкрыці, былы Вярхоўны суддзя Ірака Авад Хамід аль-Бандар і былы віцэ-прэзідэнт Таха Ясін Рамадан. Паралельна пачалося разбіральніцтва па эпізодзе генацыду курдаў (правядзенне аперацыі Анфаль), але з прычыны ўжо існага смяротнага прысуду яно не было даведзена да канца[1][2].
Садама Хусейна пакаралі смерцю 30 снежня з 2:30 да 3:00 UTC (6 гадзін раніцы па Багдадзе). Пакаранне смерцю адбылася рана раніцай на некалькі хвілін раней пачатку свята Курбан-байрам (Дзень ахвярапрынашэння). Час быў абрана так, каб момант пакарання фармальна не супаў са святам па шыіцкім календары, хоць па суніцкім ён ужо пачаўся.
Па паведамленнях агенцтва Аль-Арабія, Садам Хусейн быў павешаны ў штаб-кватэры ваеннай разведкі Ірака, размешчанай у шыіцкім квартале Багдаду Аль-Хадэрнія. Ля эшафота прысутнічала абмежаваная колькасць асоб: члены амерыканскага ваеннага камандавання (па іншых даных, амерыканцаў на месцы не было[3]), іракскія чыноўнікі, некалькі суддзяў і прадстаўнікі ісламскага духавенства, а таксама лекар і відэааператар (як і планавалася, апошнія хвіліны жыцця Садама былі зняты на відэа).
Акрамя афіцыйнага запісу, атрымала распаўсюджванне таксама неафіцыйная здымка, зробленая мабільным тэлефонам. Перад тым, як ісці на эшафот, Садам прачытаў вызнанне веры (шахада) і вымавіў: «Бог вялікі. Ісламская Абшчына (Ума) пераможа, і Палесціна — арабская тэрыторыя»[4]. Апошняй яго просьбай было перадаць Каран, які ён трымаў у руках. Прысутныя абсыпалі Садама абразамі і выкрыквалі: «Муктада! Муктада!», нагадваючы пра лідара радыкальных шыітаў Муктаду ас-Садра. Калі Садаму накінулі вяроўку на шыю, адзін з ахоўнікаў сказаў, нагадваючы аб пакараных смерцю ім шыітах: «Так было з тымі, хто моліцца Мухамеду і сям’і Мухамеда». Садам іранічна запярэчыў: «Гэта адвага, па-вашаму?»[5]. Навакольныя адказвалі: «Далоў дыктатуру!», «Адпраўляйся ў пекла!», «Няхай жыве Мухамед Бакер ас-Садр!» (дзядзька Муктады, пакараны смерцю Садамам)[6].
Пазней з’явілася інфармацыя, згодна з якой Муктада ас-Садр быў адным з катаў Садама; афіцыйныя крыніцы гэта адмаўляюць. Адзін з суддзяў заклікаў навакольных да парадку. Садам сказаў «Хай будуць праклятыя амерыканцы і персы!», зноў прачытаў шахаду, і, калі пачаў чытаць яе зноў, платформа эшафота апусцілася[7]. Праз некалькі хвілін лекар канстатаваў смерць, цела знялі і паклалі ў труну. Начальнік аховы магілы Садама Хусейна пасля сцвярджаў, што пасля пакарання смерцю на целе прэзідэнта было зроблена шэсць нажавых ран: чатыры на пярэдняй часткі цела і дзве — на спіне, але афіцыйна гэта не пацверджана[8]. Увечары цела экс-прэзідэнта было перададзена прадстаўнікам племя Абу Насір, да якога ён належаў. Бліжэй да ночы астанкі Садама Хусейна былі дастаўлены амерыканскім верталётам у Тыкрыт. У галоўнай мячэці Аўджы ў чаканні цела экс-прэзідэнта да таго часу ўжо сабраліся прадстаўнікі яго клана. Садама пахавалі на досвітку наступнага дня ў роднай вёсцы каля Тыкрыта, побач (за тры кіламетры) з загінулымі ў 2003 годзе сынамі і ўнукам[9]. Сам Хусейн называў два месцы, дзе хацеў бы быць пахаваны — альбо ў горадзе Эр-Рамадзі, альбо ў родным паселішчы.
Праціўнікі Садама сустрэлі яго пакаранне смерцю з радасцю, а прыхільнікі ўчынілі выбух у шыіцкім квартале Багдаду, у выніку якога загінулі 30 і былі паранены блізу 40 чалавек. Пераемнікам Садама Хусейна на пасадзе прэзідэнта Ірака іракскія баасісты абвясцілі віцэ-прэзідэнта зрынутага рэжыму Ізата Ібрагіма ад-Дуры.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
- ↑ Экс-президент Ирака Саддам Хусейн приговорён к смертной казни через повешение по делу о массовом убийстве. «Эхо Москвы» (5 ноября 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 30 марта 2008.
- ↑ В Ираке казнили двух ближайших соратников Хусейна. NEWSru (15 января 2007). Праверана 30 марта 2008.
- ↑ Saddam Hussein Is Put to Death. Washington Post (30 декабря 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 30 марта 2008.
- ↑ Saddam Hussein dies on the gallows, exiting the Iraqi stage after a long, brutal reign. Enidnews.com (30 декабря 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана ???.
- ↑ Marc Santora.. On the Gallows, Curses for U.S. and «Traitors». New York Times (31 декабря 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана ???.
- ↑ Палачом Хусейна был радикальный шиитский лидер Муктада ас-Садр (3 января 2007). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 30 марта 2008.
- ↑ Saddam Hussein Execution (Amateur Footage) Video. Metacafe (31 декабря 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 30 марта 2008.
- ↑ Deborah Haynes.. Saddam Hussein’s body was stabbed in the back, says guard. The Times (1 ноября 2008). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 2 ноября 2008.
- ↑ Появились новые видеозаписи смерти Хусейна. proUA.com (30 декабря 2006). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 2 ноября 2008.