Жан-Франсуа Шампальён

Жан-Франсуа Шампальён
	Жан-Франсуа Шампальён
	Jean-François Champollion
	Жан-Франсуа Шампальён.; Партрэт працы Леона Канье (1831)
Дата нараджэньня	23 сьнежня 1790[…]
Месца нараджэньня	Фіжак
Дата сьмерці	4 сакавіка 1832[…] (41 год)
Месца сьмерці	Парыж
Прычына сьмерці	спыненьне сэрца[d] і інсульт
Месца пахаваньня	Пэр-Ляшэз; Grave of Champollion[d];
Месца вучобы	Грэнобльская акадэмія
Занятак	егіптолаг
Навуковая сфэра	гісторыя, лінгвістыка, археалёгія
Месца працы	Калеж дэ Франс; Грэнобльскі ўнівэрсытэт[d];
Вядомы як	заснавальнік эгіпталёгіі, які здолеў расшыфраваць эгіпецкія герогліфы
Сябра ў	Société Asiatique[d], Акадэмія надпісаў і прыгожай пісьменнасьці[d], Нямецкі археалягічны інстытут[d], Нідэрляндзкая каралеўская акадэмія навук[d], Расейская акадэмія навук, Каралеўская акадэмія славеснасці, гісторыі і антыкварыяту[d], Турынская акадэмія навук[d], Académie delphinale[d] і Акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Навуковы кіраўнік	Антуан-Ісаак Сыльвэстар дэ Сасі[d]
Вучні	Франчэска Сальваліні[d] і Карл Рыхард Лепсыюс[d]
Бацька	Jacques Champollion[d]
Узнагароды	Ордэн сьвятога Джузэпэ
Подпіс
	Жан-Франсуа Шампальён у Вікісховішчы

Жан-Франсуа́ Шампальён (па-француску: Jean-François Champollion; 23 сьнежня 1790 — 4 сакавіка 1832) — францускі гісторык-арыенталіст і лінгвіст, заснавальнік эгіпталёгіі.

Дзякуючы праведзенай ім расшыфроўцы тэксту Разэцкага каменя 14 верасьня 1822 зрабілася магчымым чытаньне эгіпецкіх герогліфаў і далейшае разьвіцьцё эгіпталёгіі як навукі.

Жыцьцяпіс

Вучыўся ў Школе ўсходніх моваў у Калеж дэ Франс (1807—1809). 3 1809 выкладаў ва ўнівэрсытэце Грэноблю (з 1818 прафэсар). Быў сябрам Францускага геаграфічнага таварыства.

Пасьля шматгадовай працы над дэшыфроўкай эгіпецкіх герогліфаў у 1822 прачытаў надпіс на Разэцкім камені; распрацаваў прынцыпы дэшыфроўкі і вызначыў пасьлядоўнасьць разьвіцьця эгіпецкага герагліфічнага пісьма (герагліфічнае, гератычнае, дэматычнае). У 1824—1826 вывучаў эгіпецкія помнікі ў музэях Італіі, потым працаваў захавальнікам Эгіпецкага музэю ў Люўры. У 1828—1830 кіраваў экспэдыцыяй у Эгіпет, сабраў і скапіяваў шмат эгіпецкіх тэкстаў, помнікаў і выяваў. У 1831 узначаліў першую ў сьвеце катэдру эгіпталёгіі ў Калеж дэ Франс. Склаў першыя граматыку і слоўнік старажытнаэгіпецкай мовы.

Глядзіце таксама

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Музэй Жана-Франсуа Шампальёна ў Фіжаку (фр.)
Шампальён Ж. Пра эгіпецкі герагліфічны альфабэт (рас.)
«Эгіпецкая граматыка» Ж.-Ф. Шампальёна (фр.)
Champollion J.F. Panthéon égyptien
Champollion J.F. Lettre à M. Dacier

[_c2978a65125a2684-1] а ^б Jean-François Champollion // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_240b94fc5c7b4211-2] а ^б https://www.umass.edu/wsp/philology/gallery/champollion.html

[_bf93b50437edcc55-3] а ^б http://www.museechampollion-isere.fr/1791-jean-francois-champollion-1790-1832-.htm

[_92a61928d0c29ab1-4] st of professors at Collège de France

[_d8f46ab677b3009c-5] www.aibl.fr (фр.)

[_25495ea73ee1415f-6] ttps://aibl.fr/academiciens-depuis-1663/

[_fe19e96e220d91d9-7] www.accademiadellescienze.it (італ.)

[_00869f07dd33f6a1-8] ttps://www.academiedelphinale.com/images/lettre-mensuelle/lettreAcademieDelphinale-06-juin-juillet-aout-2020.pdf

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]