Antuan de Sent-Ekzüperi
| Antuan de Sañ Ekzüperi | |
|---|---|
 Tuluza'da, Fransiä, 1933 | |
| Tulı iseme | Antoine Marie Jean-Baptiste Roger, graf de Saint Exupéry |
| Hönäre | yazuçı, oçuçı |
| Tuu datası | 29 iyün 1900 |
| Tuu cire | Lion, Fransiä |
| Watandaşlığı |  Frantsiä |
| Milläte | frantsuz |
| Ülem datası | 31 iyül 1944 (44 yäş) |
| Ülem cire | Marsel, Fransiä |
| Ätise | Graf Jean de Saint-Exupéry |
| Änise | Grafinä Marie de Fonscolombe |
| Xatını | Consuelo Suncín, grafinä de Saint Exupéry |
Antuan de Sent-Ekzüperi, tatar äyteleşe: Antuan de Sañ Ekzüperi (fransuzça Antoine de Saint-Exupéry )(29 iyün, 1900 - 31 iyül, 1944) - böyek Fransiä yazuçısı häm oçuçı.
Tormış
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Antuan Mari Rocer de Sent Ekzüperi (fransuzşa Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry) Lyon şähärendä yäştä bulğan inde ğailädä tua. Başlanğıç mäktäben tamamlağaç, miğmarlıq öyränü öçen École des Beaux-Arts (äyteleşe: Ekoli de Bo-Art) uqırğa kerä. 1921. yılda ul xärbi xezmät safına basa häm oçuçığa öyränü öçen ul Strasburg şähärenä cibärelä. Kiläse yılda ul röxsätnämä iäse bula häm aña xärbi oçqıçta eşlärgä täqdim itälär, ämma ğailäse riza bulmağaç, ul Paris şähärendä şirkät eşendä qaldırıla. Anıñ eşe tarqala, häm kiläse berniçä yıl eçendä fälän eş almaştıra.
1926. yılda ul tağın oça başlıy, Tuluz häm Dakar arasında hawapoştıda eşli. Anıñ L'Aviateur (Oçuçı) atlı berençe xikäyä Le Navire d'argent jurnalında bastırıla.
1928. yılda ul Courrier-Sud (Könyaqtan xat) atlı berençe kitap bastıra häm Kasablanka/Dakar arasında oça. Saharada Rio de Oro'dağı Cap Juby (äyt. Kap Jübi) hawa alanı mödire bula.
1929. yılda Sañ Ekzüperi Könyaq Amerikağa küçerelä, häm ul anda Aeroposta Argentina Company mödire bularaq eşli başlıy.
1931. yılda, Prix Femina bäygesendä ciñgän, Vol de Nuit (Tönge Oçış) bastırıla. Şulay itep üz oçu/yazu eşen suğışqa tikle däwam itä.
1931. yılnıñ 11. aprelendä ul Consuelo Suncin Sandoval de Gómez (äyt. Konsuelo Sunsin Sandoval de Gomes) qızğa öylänä.
İkençe Bötendönya Suğışı waqıtında ul Fransiäda xärbi ezläwçe squadronda oça tora. Annarı ul New York şähärenä qaça wä, doşman belän suğışu öçen, kire Urtacirgä qayta.
44 yäşle Sañ Ekzüperi, Ron yılğası yanında cıyılğan Alman xärbiläre turında belem cíu mäs'äläsenä oçarğa rizalıq belderä. Şulay itep 1944. yılnıñ 31. iyülendä ul tönge oçuğa çığıp, annan kire qaytmıy inde. Ber xatın-qız 1. Avgust tiräsendä oçqıç töşü kürüe turında xäbär itä häm beraz soñraq Frans xezmätkiemendä ber mäyet tabıla, Sañ Ekzüperi itep kümelä.
1998. yılda ber balıqçı Marsel sähärennän könyaqtaraq kömeş beläzegen taba. Baştan bu xäbärgä yawız şayartuğa kük qarıylar, ämma soñraq Sañ Ekzüperi tabıluın tanıylar.
Anı Almannarnıñ Focke-Wulf Fw 190 höcüm-oçqıçtağı Robert Heixel atıp töçergän, dip faraz iñ ışanıçlı bularaq sanala.
Äsärlär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- L'aviateur (1926)
- Courrier sud (1929)
- Vol de nuit (1931)
- Terre des Hommes (1939)
- Pilote de Guerre (1942)
- Lettre à un Otage (1943)
- Le Petit Prince (1943) (Tatarçağa Näni Prins kük küçerelgän: ISBN 5-7761-0842-X, ISBN 978-5-298-03087-8)
- Citadelle (1948)
Östämälär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Fransiäneñ 50-frank aqçasında anıñ suräte ide.
- Lion şähärendä Saint-Exupéry isemle Xalıqara Hawa alanı bar.
- 1975. yılda ber asteroidqa 2578 Saint-Exupéry isemen quşqannar, berazdan soñ Petit-Prince asteroid tabıldı.
Päräwezdä
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
 |
Bu mäqälä Tatar (Latin) Wikipediäseneñ saylangan mäqälälär rätenä kerä. |