5 декабрь
5 декабрь — Милади тәкъвимендә уникенче айның бишенче көне. Ел ахырына кадәр 26 көн кала.
| ← декабрь → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
БМО:
- Икътисади һәм социаль үсеш өчен халыкара ирекле ярдәм көне (ингл. International Volunteer Day for Economic and Social Development, рус. Международный день добровольцев во имя экономического и социального развития).[1][2][3][4][5][6][7][8][9].
- Халыкара туфрак көне (ингл. World Soil Day, рус. Всемирный день почв).[10][11]
Доминикан Җөмһүрияте, 
Гаити — Ачылу көне (1492, Христофор Колумб).[1][4]
Таиланд:[1][3][4][5][6][8]
Төркия — Хатын-кыз хокуклары көне (1934).[8][14][15]
Франция — Әль-Җәзаир сугышы, Марокко һәм Тунис илләрендә булган бәрелешләрдә Франция өчен җан биргәннәрен милли хәтер көне.[3][16]
- Ниндзя көне.[1][3][17]
- Халыкара арсланнар клубы әгъзаләре көне.[8][18][19]
Аргентина — Велосипедчылар милли көне.[2][20]
Венесуэла — Югары уку йортлары укытучылары көне.[2][21][22]
Куба — Төзүчеләр көне.[2][3][23]
Перу — Ирекле янгын сүндерүчеләре көне.[2][24]
Россия Федерациясе — хәрби дан көне, (1941, Мәскәү өчен сугышындагы контр-һөҗүм башлану көне).[6][25]- Төркия — Дөнья инженерлары көне.[8][26][27]
Украина — статистика хезмәте хезмәткәрләре көне.[6][7][28][29].
- 1492 — Христофор Колумб Гаити утравына барып җитә.
- 1894 — Рейхстаг бинасына беренче нигез ташы салына.
- 1936 — Сталин тәкъдим иткән ССРБ конституциясе кабул ителә; Мари автономияле өлкәсе Мари АССРы статусын ала.
- 1952 — Лондонны «бөек томан» яулап ала.
- 1993 — Кыргызстанда сом милли акча берәмлеге кертелә.
Шулай ук карагыз: Төркем:5 декабрь көнне туганнар
- 1782 — Мартин Ван Бүрен,
- 1803 — Федор Тютчев, рус шагыйре.
- 1867 — Антти Аарне, фин фольклор белгече.
- 1867 — Юзеф Пилсудский,
/
Польша Җөмһүрияте сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе. - 1869 — Екатерина Кускова, сәясәт һәм җәмәгать эшлеклесе, публицист һәм нашир.
- 1878 — Александр Державин,
- 1881 — Андрей Луньяк,
- 1882 — Вячеслав Аристовский,
- 1891 — Александр Родченко,
- 1896 — Карл Фердинанд Кори,
- 1901 — Вернер Һейзенберг, алман теоретик физика галиме.
- 1901 — Уолт Дисней, Америка кинорежиссеры, продюсер.
- 1902 — Григорий Мартынов,
- 1903 — Сесил Фрәңк Павелл,
- 1907 — Николай Беляев,
- 1907 — Святослав Астафьев,
- 1909 — Николай Задорнов,
- 1910 — Георгий Павлов,
- 1913 — Арчил Цагарели,
- 1916 — Вероника Дударова,
- 1917 — Әхим Кәримов,
- 1920 — София Авижанская,
- 1924 — Вардкес Микаелян,
- 1927 — Әкъдәс Бикколов, химик.
- 1932 — Фазу Әлиева,
- 1932 — Шелдон Ли Гләшоу,
- 1935 — Зиләрә Хәсәнова,
- 1939 — Генрих Садретдинов,
- 1941 — Шарпудин Әхмәдов,
- 1947 — Валерий Лихачёв,
- 1950 — Фәүзия Бәйрәмова, татар язучысы, җәмәгать эшлеклесе.
- 1955 — Валерий Лимасов,
- 1955 — Рөстәм Сабитов, композитор, Салават Юлаев премиясе (2010) иясе.
- 1956 — Владимир Менделевич,
- 1957 — Преч Зогай,
- 1966 — Патрисия Каас, француз җырчысы.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Шулай ук карагыз: Төркем:5 декабрь көнне вафатлар
- 1791 — Вольфганг Амадей Моцарт, Австрия композиторы.
- 1870 — Александр Дюма, күренекле француз язучысы.
- 1889 — Николай Барсов,
- 1922 — Сергей Найденов,
- 1925 — Владыслав Реймонт,
- 1926 — Клод Моне, француз рәссамы -импрессионист.
- 1931 — Александр Луппов,
- 1941 — Михаил Заводовский,
- 1944 — Рәүф Кутуев, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәр пехота взводы командиры, Советлар Берлеге каһарманы.
- 1944 — Яков Анисимов,
- 1949 — Иван Рогов,
- 1950 — Шри Ауробиндо,
- 1954 — Һәдия Дәүләтшина, совет язучысы.
- 1965 — Җозеф Эрлангер,
- 1970 — Николай Сокольский,
- 1977 — Александр Василевский, совет гаскәр башлыгы.
- 1983 — Борис Галин,
- 1993 — Евгений Габрилович,
- 1998 — Светлана Җиһанова, җырчы, вокал педагогы, профессор.
- 2006 — Райман Ишбаев,
- 2013 — Әкъдәс Бикколов,
- 2013 — Нельсон Мандела, КАР сәясәтчесе.
- 2016 — Хәйдәр Җамал,
- 2017 — Михай I,
- 2018 — Дмитрий Михайлов,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 (исп.) Celebraciones
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 (фр.) Célébrations
- ↑ 4,0 4,1 4,2 (пол.) Święta
- ↑ 5,0 5,1 (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 (рус.) Международные дни и праздники
- ↑ 7,0 7,1 (укр.) Свята і пам'ятні дні
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 (төр.) Tatiller ve Özel Günler
- ↑ (ингл.) Икътисади һәм социаль үсеш өчен халыкара ирекле ярдәм көне БМОның A/RES/40/212 резолюциясы нигезендә кабул ителде
- ↑ (ингл.) World Soil Day 2013 елның 30 ноябрь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) World Soil Day and the promotion of soil security
- ↑ (ингл.) UN.ORG:"National Holiday of Member States"
- ↑ Franco Thaï Pattaya, archived from the original on 2012-06-15, retrieved 2013-12-04
- ↑ (төр.) KADIN HAKLARI GÜNÜ HAKKINDA YAZI 2013 елның 2 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ (төр.) www.haberler.com:KADIN HAKLARI GÜNÜ HABERLERİ
- ↑ (фр.) Décret n°2003-925 du 26 septembre 2003 instituant une journée nationale d'hommage aux "morts pour la France" pendant la guerre d'Algérie et les combats du Maroc et de la Tunisie, le 5 décembre de chaque année sur legifrance.gouv.fr
- ↑ (ингл.) NPR.org:Annual Day of the Ninja
- ↑ (төр.) LEO TARİHÇESİ 2012 елның 21 март көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Get Ready for International Leo Day 2013 елның 12 ноябрь көнендә архивланган.
- ↑ (исп.) El Día del Ciclista 2014 елның 1 март көнендә архивланган.
- ↑ (исп.) DÍA DEL PROFESOR UNIVERSITARIO
- ↑ (исп.) Día del Profesor Universitario
- ↑ (исп.) Radio Baracoa 2016 елның 20 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ (исп.) 5 de diciembre: Día del Bombero Voluntario del Perú 2016 елның 7 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ (рус.) Федеральный закон Российской Федерации от 13 марта 1995 г. № 32-ФЗ «О днях воинской славы и памятных датах России»
- ↑ (төр.) DÜNYA MÜHENDİSLER GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN! 2013 елның 6 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ (төр.) 5 Aralık
- ↑ (рус.) День работников статистики Украины — 5 декабря. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010
- ↑ (укр.) Про День працівників статистики| вiд 02.12.2002 № 1120/2002