Agrigent

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Agrigent        Stat: Italia Provincia: Provincia d’Agrigent Nòm 'n italian: Agrigento Coordinà: Latitudin: 37° 18′ 39.87′′ N Longitudin: 13° 34′ 35.57′′ E Autëssa: 230 m s.l.m. Surfassa: 245,32 km² Abitant: 59.705 (2016) Comun dj'anviron: Aragona, Cattolica Eraclea, Favara, Joppolo Giancaxio, Montallegro, Naro, Palma di Montechiaro, Porto Empedocle, Raffadali, Realmonte, Sant'Angelo Muxaro, Siculiana CAP: 92100 Prefiss tel.: 0922 Còdes ÌSTAT: 084001 Còdes fiscal: A089  Sit istitussional Agrigent (Agrigento an italian, Girgenti an sicialian) a l'é na sità dla Sicilia ëd 59.791 abitant , capleugh dl'omònima provinsa. Posission La sità a resta an sn'autipian ëd montagna, delimità dai bassin dij fium Sant'Ana (l'antich Hypsas) e San Bias (l'antich Akragas), an na posission ch'a dòmina la Val dij templi e an vista dla riva meridional ëd la Sicilia. Clima Ël clima a Agrigent a l'é motobin doss, ëdcò ant le stagion frèide. Nòm Ël dòm Ël nòm dla comun-a a l'é stàit Girgenti fin al 1929. Stòria La sità a l'é stàita fondà da dij colon ch'a vnisìo da j'ìsole greche, an acòrd con j'abitant dla vzin-a Gela, ant ël VI sécol aGC. An pòch ëd temp, Akragas a l'é vnù viaman rich e potent. Ant ël V sécol aGC, sota la tiranìa ëd Teron, a l'ha batù le fòrse cartaginèise preponderante, ma a la fin dël sécol ij cartaginèis a l'han pijà l'arvangia, a l'han pijà e crasà la sità strompà da la fam apress un longh assedi. Arcostruìa e torna popolà da Timoleon, a l'é stàit al sènter dle lòte antra roman e cartaginèis. A parte dal 210 aGC a son ij roman a ocupelo an pianta stàbil. Sota ij roman, Agrigentum a passa un perìod ëd calma e prosperità. La decadensa a ancamin-a sota ij bisantin. Ocupà da j'àrabo durant la prima mità dël sécol ch'a fa IX, a l'ha pijà ël nòm ëd Girgenti, denominassion ch'a l'ha goernà fin-a an época moderna. Durant l'época sveva, a l'é andaje dapress a la sòrt ëd Palerm. Dël sécol ch'a fa XIV a l'é stàit sotmëtù a la potenta famija dij Chiaramont, da la qual as lìbera vers la fin dël sécol. Sota j'aragonèis a profita dij privilegi duganaj ch'a giuto ël dësvlup comersial già bon. Torism Agrigent a l'é un-a dle destinassion torìstiche pì frequentà ëd Sicilia, an avend motobin d'amportansa da la mira archeològica, architetural e artìstica. Aministrassion Ël sìndich a l'é Calogero Firetto (dal 1/06/2015). Musé Musé archeològich Anliure esterne Sit istitussional Arferiment

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi