An Chosaiv

An Chosaiv
	Republika e Kosovës (sq); Република Косово (sr-cyrl); Republika Kosovo (sr-latn)
Bratach	Armas
	;
Aintiún	Himni i Kosovës (11 Lúnasa 2008)
Suíomh
	42° 33′ N, 20° 50′ E / 42.55°N,20.83°E
Críoch á éileamh ag	Autonomous Province of Kosovo and Metohija (en)
Príomhchathair	Pristine
Daonra
Iomlán	1,586,659 (2024)
• Dlús	145.44 hab./km²
Líon na dteaghlach	353,702 (2024)
Déamainm	Cosavach
Teanga oifigiúil	an Albáinis ; an tSeirbis
Tíreolaíocht
Cuid de	Oirdheisceart na hEorpa ; stáit Iar-Iúgslavacha
Achar dromchla	10,909.02992 km²
Pointe is airde	Đeravica (2,656 m)
Ar theorainn le	an Albáin ; Montainéagró ; an Mhacadóin Thuaidh ; an tSeirbia
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	United Nations Interim Administration Mission in Kosovo (en)
Cruthú	17 Feabhra 2008
Eachtra thábhachtach	Forógra Saoirse na Cosaive
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	poblacht pharlaiminteach
Comhlacht feidhmiúcháin	Rialtas na Cosaive
Comhlacht reachtach	Comhthionól Phoblacht na Cosaive
• Uachtarán na Cosaive	Fatmir Sejdiu (2008–2010)
• Príomh-Aire na Cosaive	Albin Kurti (2021–)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	9,412,034,299 $ (2021)
Airgeadra	Euro
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00
Fearann Idirlín barrleibhéil	luach ar iarraidh
Glaochód	+383
Uimhir theileafóin éigeandála	112
Cód tíre	XK agus luach ar iarraidh
Eile
Suíomh gréasáin	rks-gov.net

Tír atá suite in oirdheisceart na hEorpa is ea an Chosaiv (Albáinis: Kosovë nó Kosova, Seirbis: Косово nó Kosovo). Tá an Chosaiv teorantach leis an Albáin (thiar theas), le Montainéagró (thiar) agus le Poblacht na Macadóine (theas).

Bhí an Chosaiv mar chuid de dheisceart Seirbia ach níor tugadh aitheantas di, mar thír. Fógraíodh Forógra na Saoirse ón tSeirbia ón tSeirbia ar an 17 Feabhra 2008. Ach tá an Chosaiv faoi chúram na Náisiún Aontaithe ón bhliain 1999.

Tíreolaíocht

Sa bhliain 2005 bhí níos mó ná dhá mhilliún duine ina gcónaí sa chúige. Is Albánaigh iad an chuid is mó den daonra (92% sa bhliain 2007). Tá na Seirbiaigh sa dara háit le 5.3%.

Is í Priština (600,000 duine) an phríomhchathair agus an chathair is mó. Is iad na cathracha eile is mó sa Chosaiv ná

Prizren in iardheisceart na tíre (165,000),
Uroševac sa deisceart (108,690),
Peć san iarthar (95,723) agus
Kosovska Mitrovica sa tuaisceart (71,601).

Tír sléibhtiúil is ea an Chosaiv. Tá na sléibhte Šar suite i ndeisceart agus oirdheisceart na tíre agus iad teorantach leis an Mhacadóin. Is é Đeravica (2,656m) an sliabh is airde sa chúige agus é suite in aice leis an teorainn idir an Chosaiv, an Albáin agus Montainéagró.

Is iad na príomhaibhneacha ná an Drin Bán, Sitnica, Morava, agus Ibar.

Stair

Tugadh an Chosaiv isteach mar chuid de Sheirbia sa bhliain 1913 tar éis Cogadh na mBalcán|Chogadh na mBalcán. Rinneadh cuid den Iúgsláiv dí nuair a tháinig deireadh leis an gCéad Cogadh Domhanda sa bhliain 1918.

Sa bhliain 1974 rinneadh cúige neamhspleách de chuid na hIúgsláive Tito den Chosaiv. Bhí an stádas seo ag an gcúige go dtí an bhliain 1990.

Fógraíodh neamhspleáchas na Cosaive sa bhliain 1991 ach chuir rialtas na Seirbia an cúige fá smacht go dtí Cogadh na Cosaive sa bhliain 1998/1999.

Fógraíodh neamhspleáchas na Cosaive sa pharlaimint ar an 17 Feabhra 2008. Faoi láthair, tá an tír faoi chúram na Náisiún Aontaithe.

Forannta náisiúnta

Naisc Sheachtracha

Grianghraif na Cosaive Curtha i gcartlann 2008-03-03 ar an Wayback Machine
Misean na Náisiún Aontaithe sa Chosaiv - UNMIK Curtha i gcartlann 2011-02-22 ar an Wayback Machine
KFOR

Tagairtí

KFOR - Óglaigh na hÉireann