Зімовыя Алімпійскія гульні

Зімовыя Алімпійскія гульні — найбуйнейшыя міжнародныя спаборніцтвы па зімовых відах спорту, што праводзяцца адзін раз у 4 гады пад эгідай Міжнароднага алімпійскага камітэта. Зімовыя Алімпійскія гульні пачалі праводзіцца з 1924 года як дадатак да летніх Гульняў. Некаторыя зімовыя віды спорту былі ўключаны ў летнія Алімпійскія гульні ў 1908 і 1920 гадах. З 1924 па 1992 гады зімовыя Алімпійскія гульні праводзіліся ў тыя ж гады, што і летнія. З 1994 зімовыя Алімпійскія гульні праводзяцца са зрухам у 2 гады ад летніх Алімпійскіх гульняў.

Іншыя назвы: зімовая Алімпіяда, Белая алімпіяда.

Гісторыя

Першымі міжнароднымі спаборніцтвамі, прызначанымі адмыслова для зімовых відаў спорту, былі Паўночныя гульні (шведск.), якія праводзіліся з 1901 па 1926 год у Стакгольме.

У складзе Алімпійскіх гульняў яшчэ пры стварэнні Міжнароднага алімпійскага камітэта у 1894 годзе меркавалася ўключыць у алімпійскую праграму катанне на каньках. Аднак упершыню гэты від спорту з’явіўся на Гульнях 1908 года: былі разыграны 4 камплекты ўзнагарод у фігурным катанні.

У 1911 годзе на сесіі МАК было прапанавана арганізаваць на наступных гульнях адмысловы «Тыдзень зімовых відаў спорту», але паколькі арганізатарам у 1912 годзе выступала Швецыя, то яна выступіла супраць прапановы, асцерагаючыся канкурэнцыі Паўночным гульням. Пры падрыхтоўцы да наступных Алімпійскіх гульняў ідэя аб «Тыдні» прагучала зноў, але Першая сусветная вайна перашкодзіла правядзенню спаборніцтваў. І ў праграму Алімпійскіх гульняў 1920 года ў Антверпене былі ўключаны спаборніцтвы па фігурнаму катанню і хакею з шайбай.

У 1924 годзе ў Шамані (Францыя) пад патранажам МАК быў праведзены «Міжнародны спартыўны тыдзень з нагоды VIII Алімпіяды». Папулярнасць праведзенай падзеі прывяла да таго, што мінулы «тыдзень» стаў звацца першымі зімовымі Алімпійскімі гульнямі.

Спачатку летнія і зімовыя Гульні праходзілі ў адзін і той жа год, а ў 1994 годзе яны падзяліліся і да цяперашняга часу праводзяцца праз прыкладна роўныя прамежкі часу (2 гады).

Гады і месцы правядзення

Гульні	Год	Горад	Краіна	Колькасць		Колькасць
Гульні	Год	Горад	Краіна	краін-удзельніц	спартсменаў-удзельнікаў	спартыўных дысцыплін	відаў спорту
I	1924	Шамані	Францыя	16	280	14	4
II	1928	Санкт-Морыц	Швейцарыя	25	464	14	4
III	1932	Лэйк-Плэсід	ЗША	17	252	14	4
IV	1936	Гарміш-Партэнкірхен	Германія	28	646	17	4
—⁽¹⁾	1940	Гарміш-Партэнкірхен	Германія
—⁽¹⁾	1944	Карціна-д’Ампеца	Італія
V	1948	Санкт-Морыц	Швейцарыя	28	669	22	4
VI	1952	Осла	Нарвегія	30	694	22	4
VII	1956	Карціна-д’Ампеца	Італія	32	821	24	4
VIII	1960	Скво-Вэлі	ЗША	30	665	27	4⁽²⁾
IX	1964	Інсбрук	Аўстрыя	36	1091	34	6⁽³⁾
X	1968	Грэнобль	Францыя	37	1158	35	6
XI	1972	Сапара	Японія	35	1006	35	6
XII	1976	Інсбрук	Аўстрыя⁽⁴⁾	37	1123	37	6
XIII	1980	Лэйк-Плэсід	ЗША	37	1072	38	6
XIV	1984	Сараева	Югаславія	49	1272	39	6
XV	1988	Калгары	Канада	57	1423	46	6
XVI	1992	Альбервіль	Францыя	64	1801	57	6
XVII	1994⁽⁵⁾	Лілехамер	Нарвегія	67	1739	61	6
XVIII	1998	Нагана	Японія	72	2302	68	7⁽⁶⁾
XIX	2002	Солт-Лэйк-Сіці	ЗША	77	2399	78	7
XX	2006	Турын	Італія	80	2508	84	7
XXI	2010	Ванкувер	Канада	82	2766	86	7
XXII	2014	Сочы	Расія	88	2800	98	7
XXIII	2018	Пхёнчхан	Рэспубліка Карэя
XXIV	2022	Пекін	КНР
XXV	2026	Мілан, Карціна-д’Ампеца	Італія

¹ Адменены з-за Другой сусветнай вайны.

² Біятлон становіцца зімовым алімпійскім відам спорту. Адмяняецца правядзенне спаборніцтваў па бабслеі.

³ Санкавы спорт становіцца зімовым алімпійскім відам спорту.

⁴ Першапачаткова гульні павінны былі адбыцца ў Дэнверы (ЗША). Але з-за фінансавых праблем арганізатараў было прапанавана правесці Алімпіяду ў Аўстрыі.

⁵ З гэтага года Зімовыя Алімпійскія гульні больш не праходзяць у тым жа годзе, што і летнія гульні. Зараз Зімовыя Алімпійскія гульні праводзяцца са зрушэннем у 2 гады.

⁶ Кёрлінг становіцца сёмым зімовым алімпійскім відам спорту. Таксама ў праграму гульняў уносяць снаўбордынг.

Гл. таксама